Het organisatieteam van gastland Nederland - Vlaanderen roept ontwerpbureaus en architecten op een voorstel in te dienen voor het ontwerp van het gastlandpaviljoen op de Frankfurter Buchmesse.

Nederland en Vlaanderen zijn van 19-23 oktober 2016 gastland op de Frankfurter Buchmesse, de grootste boekenbeurs ter wereld. De organisatie van het gastlandschap is in handen van het Nederlands Letterenfonds in Amsterdam en het Vlaams Fonds voor de Letteren in Antwerpen. De letterenfondsen in Vlaanderen en Nederland stellen zich ten doel de Nederlandstalige literatuur te ondersteunen en internationaal te verspreiden. Beide fondsen hebben expertise bij de organisatie van innovatieve (boeken)beurspresentaties en genieten op dit punt een internationale reputatie.

De Frankfurter Buchmesse
De Frankfurter Buchmesse is de grootste boekenbeurs ter wereld, met 270.000 bezoekers in 2014 (54.000 bezoekers per dag), 160.000 professionals en 9.700 gaccrediteerde internationale journalisten. De Frankfurter Buchmesse is daarmee Duitslands grootste culturele evenement. Duitse media besteden zeer veel aandacht aan het gastlandschap. De eerste drie beursdagen zijn gereserveerd voor professionele bezoekers (uitgevers, agenten, boekhandelaren etc.), in het weekend is de beurs open voor het algemene publiek.

Artistiek intendant Bart Moeyaert heeft als motief voor het gastlandschap gekozen voor de Noordzee – die Vlaanderen, Nederland en Duitsland met elkaar verbindt. De dynamiek van de golf en de zee keert op verschillende manieren terug in het programma en in de presentatie.
Met het gastlandschap willen Vlaanderen en Nederland de breedte en de rijkdom van de hedendaagse Nederlandstalige literatuur laten zien, de vitaliteit van kunst en cultuur in de Lage Landen en de verbinding met de creatieve industrie. Het paviljoen laat al deze dingen zien en is met name ook een visitekaartje voor de hedendaagse Nederlandse en Vlaamse architectuur en vormgeving.

Het Forum
Het Forum (een ruimte van 2.300 vierkante meter) bevindt zich in een centrale hal op het beursterrein en is de ruimte waar de Ehrengast zich presenteert middels een speciaal ontworpen en ingericht paviljoen.
Om het volledige programma een plek te kunnen geven, moet het paviljoen ruimte bieden aan 1) een theater en 2) een museum. Verder bevinden zich in het Forum, vlak bij de ingangen naar het theater en het museum, 3) een boekwinkel en 4) twee persbalies.
Belangrijk bij het vormgeven van de ruimte is het beoogde contrast met de omringende zakelijke atmosfeer van het beursterrein. De bezoeker moet het idee en het gevoel hebben dat hij/zij een tijdlang op een compleet andere plek dan op de Buchmesse is geweest, en na het bezoek zal hij/zij die positieve ervaring willen delen.
Het paviljoen moet de identiteit van het gastlandschap dragen, de visuele herkenbaarheid uitstralen, ruimte bieden aan het ambitieuze programma en een natuurlijke thuishaven zijn voor alle Vlaamse en Nederlandse uitgevers, schrijvers en betrokkenen.
Concreet dienen de volgende elementen deel uit te maken van het paviljoen:

- een museale ruimte, die een aantal kleinere deeltentoonstellingen huisvest;
- een theater / podium, waar gedurende de vijf dagen van de beurs doorlopend horizontaal zal worden geprogrammeerd: auteursoptredens, lezingen, discussies, interviews, concerten en films;
- een centrale ontvangst- en informatieruimte/balie
- ruimte voor boekhandel (ca. 50 m2)

Daarnaast zijn op verschillende plekken van het beursterrein ‘eilanden’ te vinden die onze identiteit moeten dragen en dus in het ontwerp voor het forum mee moeten worden genomen, die als het ware dependances van het paviljoen zijn. Zo dienen ook het uitgeverspodium bij de Nederlandse en Vlaamse uitgeversstands in hal 5.0 en de ‘kunstboekenstraat’ in hal 4.1 worden meegenomen in het ontwerp.

Visuele identiteit en motto: ‘Dit is wat wij delen’
Het Amsterdamse ontwerpbureau Dog & Pony ontwikkelde de visuele identiteit van het gastlandschap, op basis van de gezamenlijke geschiedenis van Vlaanderen en Nederland, de gedeelde Noordzee en de dynamiek tussen Vlaanderen, Nederland en Duitsland. Daarbij werd gebruikgemaakt van een nieuw font, dat door de Vlaamse typograaf Jo de Baerdemaeker werd ontwikkeld op basis van de typografische traditie in Vlaanderen en Nederland. Het paviljoen incorporeert deze huisstijl op een natuurlijke en organische manier.

Meer informatie over de gastlandpresentatie is te vinden in het bidboek
Een overzicht van de op het beursterrein geldende technische bouwvoorschriften is op aanvraag beschikbaar.

Voorwaarden en eisen
Wij zijn op zoek naar een ontwerp dat de presentatie van het Nederlandstalige boek en zijn auteur centraal stelt, de diverse elementen (museum, theater, café, boekwinkel etc.) op een originele, visueel aantrekkelijke en functionele manier met elkaar verbindt en recht doet aan zowel de professionele als publieke functie van de boekenbeurs. Van groot belang is dat het paviljoen een showcase is van hedendaagse architectuur en ontwerp in de Lage Landen.
Van het ontwerpbureau wordt ervaring gevraagd in opdrachten van een vergelijkbare aard en omvang, in een internationale context. Daarnaast beschikt het bureau over medewerkers die vloeiend Nederlands, Engels en Duits spreken.

Opdrachtgever, budget, procedure
De opdracht wordt verstrekt door het Nederlands Letterenfonds (www.letterenfonds.nl) te Amsterdam; bij de procedure zijn het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie (Rotterdam) en het Vlaams Architectuurinstituut VAi (Antwerpen) nauw betrokken.
Voor ontwerp en vormgeving van het paviljoen is een bedrag van € 80.000,- beschikbaar.
Geïnteresseerde bureau’s kunnen hun belangstelling vóór 1 februari kenbaar maken met een korte motivatie, een profiel van het bureau en een klein portfolio, in een mail aan bas.pauw@frankfurt2016.com. Bureau’s die worden uitgenodigd om deel te nemen aan de pitch ontvangen een vergoeding van € 2.500,- voor hun inzending.

Informatie
Voor informatie kunt u zich wenden tot Bas Pauw, zakelijk leider van het Nederlands-Vlaamse gastlandschap: bas.pauw@frankfurt2016.com, tel. +31 (0)20 5207333.